İzmir Büyükşehir Belediyesi, İkinci Dünya Savaşı’nda katledilen onbinlerce Roman vatandaşı anıyor. Katliamın 79. yıl dönümünde düzenlenen etkinlikte Romanlar anısına denize karanfil bırakıldı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2. Dünya Savaşı sırasında Nazi kamplarında soykırıma maruz kalan Romanları düzenlediği etkinliklerle andı. Roman Soykırımı Anma Günü kapsamında ilk etkinlik Cumhuriyet Meydanı’nda gerçekleştirildi. Programa İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Yardımcısı Mustafa Özuslu, İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Ertuğrul Tugay, Konak Belediyesi Başkan Yardımcısı Turan Ateş, Konak Belediyesi Meclis Üyesi Ali Yangır, Konak Buyruk Sultan Mahalle Muhtarı Hüseyin Heptepe, İzmir İl Yönetim Kurulu Başkanı Nilay Kökkılınç ve vatandaşlar katıldı.
“Unutmayacağız, unutturmayacağız”
Törende bir konuşma yapan İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Yardımcısı Mustafa Özuslu, yaşanan acıları unutmamak ve yapılan insanlık hatasını her zaman unutmamak için bir araya geldiklerini belirterek, “Unutmayacağız, izin vermeyeceğiz” dedi. unutulmuş Unutursak her şeyimizi kaybederiz. Bu nedenle, kaç kişi olursak olalım, inatla, yılmadan bu katliamlara ve insani kötülüklere karşı sesimizi yükselteceğiz. Bu korkunç cinayetler 79 yıl önce işlendi. Kardeşlik yerine ırkçılığı ve ötekileştirmeyi koyarsanız, halkların dayanışması yerine halk düşmanlığını koyarsanız, nefret hatasını işlerseniz geleceğimiz yer burasıdır. Bu acıların yaşanmaması için vicdan ve anlayış sahibi insanların ırk, dil ve din ayrımlarını bir kenara bırakması gerekmektedir. Tüm insanlık bu bilinçle kardeşlik ve dayanışma içinde yaşayarak dünyayı bir barış cennetine dönüştürme projesinin modülü olmalıdır.”
“Keşke böyle olaylar yaşanmasa”
İzmir Kent Konseyi Başkanı Nilay Kökkılınç, barış kavramının değerine değinerek, “Savaşa ve ayrımcılığa karşıyız. Bu dünya hepimize yeter. Mustafa Kemal Atatürk, ‘Her milletin saadeti için hizmet etmeye çalışmalıdır’ diyor. 2 Ağustos’ta Nazi katliamı nedeniyle kaybettiğimiz Romanları saygıyla anıyorum. İnşallah bundan sonra böyle olaylar yaşanmaz” dedi.
“İnsanlık dışı uygulamalara karşı her zaman sesimizi yükselteceğiz”
Konak Belediyesi Başkan Yardımcısı Turan Ateş, Romanların yaşadığı büyük acıyı yüreklerinde hissettiklerini ifade ederek, “Hayatını kaybeden tüm Romanları saygıyla anıyorum. İnsanlığa karşı işlenen tüm suçları bir kez daha kınıyoruz. Avrupa’da Romanların maruz kaldığı zulüm ve soykırımı unutmak mümkün değil. İnsanlık dışı uygulamalara karşı her zaman sesimizi yükselteceğiz. Her zaman ‘Barış’ diye haykıracağız.”
“Yaşarken mahallelerimizde soykırımı görüyoruz”
Emir Sultan Mahalle Muhtarı Hüseyin Heptepe, “Artık soykırım görmek istemiyoruz. Ancak mahallelerimizde soykırım görüyoruz. Madde kullanımı, ekonomik kriz, yoksulluk ve daha birçok nedenden dolayı gençlerimiz ve vatandaşlarımız soykırıma maruz kalmaktadır. Yerel yönetimler gibi merkezi yönetimin de bizimle ilgilenmesini ister ve bekleriz. Artık bu düzenin değişmesini istiyoruz” dedi.
Birlik ve beraberlik çağrısı yaptı
Konak Belediye Meclis Üyesi Ali Yangır, Roman vatandaşları birlik ve beraberliğe davet ederek, “Birlikte olursak ancak o zaman sesimizi duyurabiliriz. Bize yönelik soykırım hala devam ediyor. Biz değerli değiliz. Ancak, bu bizim tutumumuzdan kaynaklanmaktadır. Örgütlü bir yapıda olmadığımız için böyle oluyor” dedi. Konuşmaların ardından katılımcılar, katliamda hayatını kaybedenlerin anısına denize karanfil bıraktı.
Görüşme yapıldı
Porajmos Soykırımı’nda hayatını kaybedenler için İzmir Sanat Merkezi’nde Roman Söyleşisi de düzenlendi. Dumlupınar Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Emine Dingeç, Roman dili ve Roman çocuklarının eğitimi alanında Avrupa’nın önde gelen dilbilimcilerinden Prof. Dr. Emine Dingeç. Dr. Hrisko Kyuchukov konuşmacı olarak katıldı.
“Bir daha yaşanmaması için bu ayıbı hatırlamak gerekiyor”
Dumlupınar Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emine Dingeç, İzmir’de yaşayanların şanslı olduğunu söyledi. Emine Dingeç, “İzmir’de bu alanda bir farkındalık var. Bu acıları anmak çok değerli. Roman katliamı bilinen bir iddia değil. Bunun temel nedenlerinden biri, bu soykırım sırasında eğitimli insan azlığıdır. Diğer bir sebep de hayatta kalanların acıları hakkında konuşmaktan utanmasıdır. O kadar çok korkunç şey oldu ki onlara söylemek istemediler. Bunlar da Romanların dilsiz kalmasına ve çektikleri acıları bilmemelerine neden oldu. Mahcubiyetin bir daha tekrarlanmaması için onları hafızada tutmak gerekir.”
“Roman kadınları kendileriyle gurur duymalı”
prof. Dr. Hrisko Kyuchukov, Roman soykırımı üzerine araştırma yaptığını ve bu süre zarfında insanların derin acılarına tanık olduğunu söyledi. Yaşananları anlatırken duygulu anlar yaşayan ve gözleri dolan Prof. Dr. Hrisko Kyuchukov, “Romanlar öldürüldü, korkunç olaylar yaşadılar. Özellikle kadınlar korkunç olaylarla karşı karşıya kaldı. Yazdığım kitapta Romalı kadınların kahramanlıklarını göstermek istedim. Böyle bir savaş ortamında kendinizi, ailenizi veya hiç tanımadığınız Yahudi çocuğu mu koruyacaksınız? Ne kadar kötü olurlarsa olsunlar, ne kadar acı çekerlerse çeksinler, Romalılar her zaman yüksek bir empati duygusuna sahiptir. Kendi acılarını unutup başkalarına yardım ederler. Üstelik bunu hiçbir beklenti içinde olmadan yaparlar. Roman kadınları kendileriyle gurur duymalı. Yaptığı insanlık, yaptığı iyilikler dünyada çok az kişi tarafından yapılmıştır” dedi.
Porajmos (Roma Soykırımı)
Porajmos, II. Dünya Savaşı’nda Nazi yönetiminin Çingenelere karşı uyguladığı soykırımdır. Kelimenin tam anlamıyla yıkım ve yok etme anlamına gelen Porajmos veya Pharrajimos ve yine toplu katliam anlamına gelen Samudaripen kelimeleri bu soykırımdan bahsederken kullanılır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
